Trong thi công nền móng và hoàn thiện mặt đường, việc lựa chọn đúng loại thiết bị là yếu tố then chốt quyết định hiệu quả — đặc biệt giữa hai dòng thiết bị phổ biến: xe lu bánh thép và xe lu bánh lốp. Mỗi loại có cấu tạo, nguyên lý hoạt động và ứng dụng riêng biệt. Việc hiểu rõ sự khác nhau sẽ giúp nhà thầu chọn được thiết bị phù hợp, tránh lãng phí chi phí và đạt được chất lượng công trình tối ưu.
(Xe lu bánh thép XCMG)
1, Xe lu bánh thép
Xe lu bánh thép là dòng thiết bị đầm nén phổ biến nhất hiện nay, được sử dụng rộng rãi trong các công trình hạ tầng lớn như đường cao tốc, sân bay, nền nhà xưởng, đập thủy lợi… Với cấu tạo trống lu bằng thép đặc trưng, dòng xe này có khả năng tạo áp lực cực lớn lên bề mặt nền, giúp tăng mật độ và độ bền của kết cấu nền đất.
1.1. Đặc điểm nổi bật của xe lu bánh thép
Xe lu bánh thép thường được thiết kế với một hoặc hai trống lu bằng thép (thường là bánh trơn hoặc có gai, còn gọi là “lu chân cừu”). Các trống này chịu tải trọng lớn, giúp tạo ra lực ép và rung mạnh mẽ trong quá trình đầm nén.
Trống lu thép chịu lực cao: Cấu tạo trống thép có độ cứng vượt trội, giúp phân bổ áp lực đồng đều trên toàn bộ bề mặt nền. Điều này giúp nền được đầm chặt, đạt yêu cầu kỹ thuật về độ ổn định và cường độ.
Hệ thống rung tần số cao: Nhiều mẫu xe lu bánh thép hiện đại (như dòng XCMG XS125, XS185) được trang bị cơ cấu rung hai tần số, cho phép lựa chọn giữa chế độ vibratory (rung mạnh) và static (không rung) tùy theo loại vật liệu. Cơ chế này giúp tăng hiệu quả đầm sâu lên đến 60–70 cm chỉ sau vài lượt lu.
Kết cấu khung vững chắc: Thân xe được chế tạo từ thép chịu lực cao, chống vặn xoắn và chịu tải trọng lớn, đảm bảo hoạt động ổn định ngay cả trên địa hình dốc hoặc nền đất yếu.
Hệ thống truyền động thủy lực: Giúp điều khiển êm ái, chính xác, đồng thời hạn chế hao mòn cơ học và giảm tiêu hao nhiên liệu so với các dòng xe cơ khí truyền thống.
1.2. Ưu điểm khi sử dụng xe lu bánh thép
Xe lu bánh thép được các nhà thầu đánh giá cao nhờ hiệu suất đầm nén vượt trội và khả năng làm việc bền bỉ trong điều kiện khắc nghiệt.
Hiệu quả đầm nén cao: Lực rung kết hợp trọng lượng bản thân xe (có thể từ 10–25 tấn) giúp tạo áp suất nén lớn hơn nhiều so với xe lu bánh lốp. Nền sau khi lu bằng xe bánh thép có độ chặt đồng đều, đáp ứng yêu cầu nghiêm ngặt trong thi công đường cao tốc, sân bay hay bến cảng.
Độ chính xác trong thi công: Nhờ hệ thống điều khiển lực rung và áp lực trống chính xác, xe lu bánh thép có thể tùy chỉnh thông số phù hợp từng lớp vật liệu – giúp tránh tình trạng “quá đầm” gây hư hại cấu trúc nền.
Độ bền và tuổi thọ cao: Trống thép và hệ thống khung được xử lý nhiệt, sơn tĩnh điện chống gỉ, cho tuổi thọ vận hành lên đến 10.000 – 15.000 giờ mà không cần đại tu lớn.
Tiết kiệm nhiên liệu: Các mẫu mới như XCMG XS185 hay XS125 được trang bị động cơ Shangchai hoặc Cummins thế hệ mới, tiêu hao nhiên liệu thấp nhưng vẫn duy trì mô-men xoắn mạnh mẽ, phù hợp với công trình cường độ cao.
Phù hợp với nhiều loại nền: Xe có thể đầm được cả nền đất sét, đất pha đá, cát khô, cấp phối đá dăm hoặc thậm chí lớp bê tông nhựa nóng – chỉ cần thay đổi chế độ rung.
(Xe lu bánh thép Trung Quốc)
1.3. Ứng dụng thực tế của xe lu bánh thép
Nhờ đặc tính kỹ thuật mạnh mẽ, xe lu bánh thép thường được sử dụng trong các công trình yêu cầu nền cứng và đầm sâu như:
- Thi công nền đường cao tốc, quốc lộ, sân bay.
- Đầm nền móng nhà xưởng, bãi đỗ xe, khu công nghiệp.
- Thi công đập thủy điện, hồ chứa, công trình hạ tầng trọng điểm.
- Công đoạn đầm nén đầu tiên trong chuỗi thi công nền móng.
Ví dụ, XCMG XS185 (18,5 tấn) là một trong những dòng xe lu bánh thép được các nhà thầu tại Việt Nam ưa chuộng nhất hiện nay nhờ khả năng nén sâu, vận hành êm và chi phí bảo dưỡng thấp.
1.4. Hạn chế và khuyến nghị khi sử dụng
Dù có nhiều ưu điểm, xe lu bánh thép cũng có một số điểm cần lưu ý:
- Tốc độ di chuyển chậm: Không phù hợp với các công trình cần thi công nhanh hoặc có diện tích nhỏ.
- Không lý tưởng cho nền mềm hoặc đất yếu: Trọng lượng lớn có thể gây lún nếu nền chưa được xử lý trước.
- Chi phí đầu tư ban đầu cao hơn so với xe lu bánh lốp.
Khuyến nghị: Đối với công trình lớn, nên kết hợp xe lu bánh thép để đầm nén sâu giai đoạn đầu và xe lu bánh lốp để hoàn thiện bề mặt. Đây là phương án tối ưu về chi phí – chất lượng – tiến độ.
( Xe lu bánh thép XCMG)
2, Xe lu bánh lốp
Xe lu bánh lốp là thiết bị được sử dụng phổ biến trong giai đoạn cuối của quá trình thi công, đặc biệt trong các công trình giao thông, sân bãi hoặc nền móng cần độ mịn và độ đàn hồi cao. Khác với xe lu bánh thép, loại xe này sử dụng hệ thống nhiều bánh lốp bằng cao su (thường từ 7–9 bánh) giúp phân bố áp lực đều, mang lại hiệu quả nén bề mặt đồng đều và không để lại vết hằn.
2.1. Cấu tạo và nguyên lý hoạt động của xe lu bánh lốp
Xe lu bánh lốp được thiết kế với dàn bánh cao su có khả năng điều chỉnh áp suất hơi để phù hợp với từng loại vật liệu nền. Khi vận hành, các bánh lốp sẽ tác động lực ép mềm, tạo hiệu ứng “nhào trộn” vật liệu trên bề mặt — giúp các hạt nhỏ chen lấp vào khe hở của hạt lớn, từ đó tăng độ chặt và tính liên kết của nền.
Phần thân xe thường có thể thêm tải trọng nước hoặc cát để tăng lực ép. Một số dòng xe hiện đại như XCMG XP163, XP203 hoặc XP302 còn được trang bị hệ thống điều khiển điện tử và cabin điều hòa, giúp người vận hành thao tác dễ dàng, an toàn và chính xác hơn.
2.2. Ưu điểm nổi bật của xe lu bánh lốp
Hiệu quả nén bề mặt cao: Nhờ khả năng tự điều chỉnh áp suất hơi bánh lốp, xe có thể lu được trên nhiều loại nền khác nhau – từ nền đất, cấp phối cho tới bê tông nhựa nóng.
Không để lại vết hằn trên mặt đường: Khác với xe lu bánh thép có thể tạo vệt khi quay đầu, bánh cao su giúp bề mặt sau khi lu trở nên phẳng mịn, phù hợp với giai đoạn hoàn thiện.
Tăng độ bền cho lớp mặt nhựa: Khi dùng trong công đoạn lu cuối, bánh lốp giúp tạo độ chặt bề mặt, giảm rỗ mặt và hạn chế bong tróc nhựa đường khi sử dụng lâu dài.
Khả năng di chuyển linh hoạt: Bánh cao su êm ái giúp xe dễ di chuyển trong khu vực dân cư hoặc công trình hẹp, hạn chế gây tiếng ồn và rung chấn.
Thân thiện với môi trường thi công: Nhiều dòng xe mới sử dụng động cơ tiết kiệm nhiên liệu, đạt tiêu chuẩn khí thải Euro III trở lên, giúp giảm thiểu ô nhiễm trong quá trình vận hành.
(Xe lu bánh lốp XCMG)
2.3. Ứng dụng thực tế của xe lu bánh lốp
Xe lu bánh lốp thường được dùng trong:
- Giai đoạn hoàn thiện mặt đường nhựa nóng (Asphalt)
- Lu lèn lớp cấp phối đá dăm (CPĐD)
- Thi công sân bay, bãi đỗ xe, khu công nghiệp, sân vận động
- Công trình dân dụng lớn yêu cầu độ phẳng và độ đàn hồi cao
Đặc biệt, trong các dự án hạ tầng hiện đại, xe lu bánh lốp thường kết hợp cùng xe lu rung và xe lu bánh thép để đạt được nền móng hoàn thiện — vừa đảm bảo độ chặt vừa đạt độ mịn tiêu chuẩn kỹ thuật.
2.4. Một số dòng xe lu bánh lốp phổ biến hiện nay
- XCMG XP163 – tải trọng 16 tấn, lu được cả nền đất và nhựa nóng.
- XCMG XP203 – tải trọng 20 tấn, có khả năng điều chỉnh áp suất bánh lốp và hệ thống điều khiển điện tử thông minh.
- XCMG XP302 – tải trọng 30 tấn, phù hợp cho các tuyến đường cao tốc, sân bay hoặc dự án có quy mô lớn.
Những dòng xe này đều được đánh giá cao nhờ độ bền vượt trội, tiết kiệm nhiên liệu và khả năng hoạt động ổn định trong điều kiện khí hậu Việt Nam.
( Xe lu bánh lốp XCMG)
3. Q&A – Câu hỏi thường gặp
Q1: Xe lu bánh thép có thể thay thế hoàn toàn xe lu bánh lốp không?
A: Không hoàn toàn. Mỗi loại có điểm mạnh riêng. Nếu chỉ dùng bánh thép cho hoàn thiện mặt đường nhựa, tốc độ thi công có thể bị chậm và chi phí cao hơn.
Q2: Chi phí đầu tư giữa hai loại chênh lệch nhiều không?
A: Xe lu bánh thép thường có thiết kế trọng tải lớn và cấu tạo phức tạp nên chi phí đầu tư có thể cao hơn, nhưng đổi lại khả năng nén sâu và độ bền tốt hơn.
Q3: Có thể điều chỉnh áp suất cho xe lu bánh lốp để làm việc giống bánh thép không?
A: Có thể tăng trọng lượng thêm hoặc giảm số vòng lu, nhưng vẫn không thể hoàn toàn thay thế khả năng nén sâu của trống thép.
Q4: Trong điều kiện công trình mềm, nền đất yếu, nên chọn loại nào?
A: Xe lu bánh thép với trống rộng và phân bố tải đều sẽ ổn định hơn trên nền mềm; xe lu bánh lốp có thể bị lún nếu bánh nhỏ và phân bố tải không đều.
4. Kết luận
Xe lu bánh lốp đóng vai trò cực kỳ quan trọng trong giai đoạn hoàn thiện mặt đường — giúp bề mặt đạt độ phẳng, độ mịn và độ chặt tối ưu. Với sự phát triển của công nghệ, các dòng xe hiện đại như XCMG XP163, XP203, XP302 không chỉ mang lại hiệu quả thi công cao mà còn tiết kiệm nhiên liệu và thân thiện với môi trường.
Nếu bạn đang tìm đơn vị cung cấp xe lu uy tín, hãy liên hệ Tập Đoàn 911 để được tư vấn chi tiết về từng dòng máy, giá thuê hợp lý và hỗ trợ kỹ thuật tận nơi.
👉 Liên hệ ngay với 911 Group để nhận báo giá ưu đãi và tư vấn kỹ thuật miễn phí!
==============
CÔNG TY CỔ PHẦN TẬP ĐOÀN 911
0944 911 911 (Điện thoại/ Zalo)
Email: info@911group.com.vn
VPGD: C14 - HH04, đường Lưu Khánh Đàm, KĐT Việt Hưng, Việt Hưng, Hà Nội
Kho bãi miền Bắc: Phù Dực 1, Phù Đổng, Hà Nội
Kho bãi miền Nam: Số 86 Quốc lộ 51, tổ 31, KP 3, Phường Long Hưng, Tỉnh Đồng Nai
